Πριν από μερικές εβδομάδες μία από τις μεγαλύτερες λυρικές τραγουδίστριες του 20ού αιώνα, η Μάγκντα Ολιβέρο, έγινε 100 ετών. Το γεγονός γιορτάστηκε με αφιερώματα σε θέατρα αλλά και στην τηλεόραση της πατρίδας της, της Ιταλίας, σε ορισμένα εκ των οποίων παρέστη και η ίδια. Καλλιτέχνις που αγαπήθηκε όσο λίγες από το κοινό, τους συναδέλφους της και από μεγάλους συνθέτες (ο Τσιλέα την παρακάλεσε να επιστρέψει στη σκηνή, όταν εκείνη είχε αποσυρθεί, για να την ακούσει για τελευταία φορά, προτού κλείσει για πάντα τα μάτια του, στην όπερα του «Αντριάνα Λεκουβρέρ»), αλλά και άνθρωπος που τη μικρότητα, τη ζήλια, τον κακώς εννοούμενο ανταγωνισμό δεν τα γνώριζε, όπως μαρτυρούν όλοι (αλλά όλοι) όσοι τη γνωρίζουν, η Ολιβέρο αποδεικνύει με την πορεία της ότι ενίοτε η ζωή δεν είναι τόσο άδικη όσο νομίζουμε, αλλά χαρίζει τα ελέη της (επιτυχία, ευτυχία, υγεία, μακροζωία) και σε εκείνους που το αξίζουν. Γνώστης της ιστορίας της (είχα, μάλιστα, την ευτυχία να τη γνωρίσω όταν πριν από 15 χρόνια είχε περάσει από την Αθήνα ως μέλος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνισμού «Μαρία Κάλλας»), γνωρίζω ότι την αγάπη που δέχτηκε τώρα από όλους όσοι έσπευσαν να της ευχηθούν την αξίζει και με το παραπάνω.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ποια είναι η Ολιβέρο υπάρχουν μερικά βιβλία (δυστυχώς όχι στα ελληνικά), άφθονα CDs και το Internet (πλουσιότατο το υλικό που έχει καταχωρισθεί στο YouTube). Αν όμως σήμερα αναφέρομαι σε εκείνη, δεν είναι τόσο για να τη γνωρίσω σε όσους την αγνοούν (περιορισμένο το κοινό της όπερας στην Ελλάδα), είναι περισσότερο γιατί βλέποντάς την ξανά και ξανά να μιλάει για τη ζωή της, γαλήνια, γοητευτική, χαριτωμένη και οξύνους, παρατήρησα μια γυναίκα που έλαμπε σαν αγία μέσα στο ήρεμο, φιλοσοφημένο γήρας της. Αυτό θέλω να ρωτήσω: Πώς αποκτάται η αξιοζήλευτη, καθαγιασμένη ηρεμία την οποία αντανακλά η εκατονταετής αύρα της; Και άλλες έγιναν διάσημες, και άλλες έζησαν ευτυχισμένη προσωπική ζωή, αλλά δεν κατάφεραν να γεράσουν με τέτοια τέχνη. Και άλλοι άνθρωποι είχαν τα πάντα – πολλοί χωρίς να καταβάλουν την παραμικρή προσπάθεια –, αλλά μεγάλωσαν άσχημα. Δεν αναφέρομαι μόνο στην εξωτερική φθορά, αλλά και στη δραματική αλλοίωση του χαρακτήρα τους. Πως έχω διαπιστώσει, το γήρας μπορεί να φέρει στην επιφάνεια ανασφάλειες και μικρότητες, να προκαλέσει συμπεριφορές που σοκάρουν με τη σκληρότητά τους. Θέλει τελικά μεγάλο ταλέντο το να γερνάς καλά.
Αυτό συνειδητοποίησα παρακολουθώντας τις συνεντεύξεις της εορτάζουσας Ολιβέρο, η οποία μέσα από πολέμους παγκόσμιους ή… τοπικούς (εκείνους που συχνά πυκνά ξεσπούν στις σκηνές των θεάτρων), διασχίζοντας (μετά μουσικής) χρόνια δύσκολα, υποφέροντας (δεν μπόρεσε να κάνει παιδιά, και αυτό είναι κάτι που της έχει στοιχίσει), αφήνοντας πίσω της τους αγαπημένους της (κυρίως τον άνδρα με τον οποίο μοιράστηκε όλη τη ζωή της και που «έφυγε» πριν από τρεις περίπου δεκαετίες), έφτασε στο σήμερα για να χαρίζει με ένα χαμόγελό της στην τηλεοπτική κάμερα μόνο τρυφερότητα, αγάπη και σοφία. Τη σοφία που δεν θέλει πολλά λόγια για να την καταλάβεις. Δεν θέλει καθόλου λόγια. Αρκεί να κοιτάξεις μέσα στα μάτια παππούδων και γιαγιάδων όπως εκείνη…
«Καταλαβαίνεις ότι γέρασες όταν τα κεριά στοιχίζουν περισσότερο από τη γενέθλια τούρτα» είχε πει κάποτε με σαρκασμό, ευφυΐα και χιούμορ ο Μπομπ Χοπ. «Τα γηρατειά είναι το μεγάλο τίμημα που πρέπει να πληρώσεις για την ωριμότητα» είχε δηλώσει χωρίς καμία διάθεση να κάνει χιούμορ ο Τομ Στόπαρντ, με την πίκρα των λόγων του να τη νιώθεις όλο και πιο έντονη όσο συνειδητοποιείς την εφαρμογή τους στη δική σου ζωή· ακόμη και αν τα γηρατειά σου τα βλέπεις ως μια μακρινή υπόθεση. Να όμως που αυτή η (όχι παράλογη) πίκρα (για τη ζωή που δεν έζησαν ή δεν θα ζήσουν) δεν υπάρχει στο πρόσωπο, στα μάτια των ανθρώπων που κατέχουν τη μαγική συνταγή, που γερνάνε καλά. Μέσα τους βλέπεις μόνο την ευγνωμοσύνη για αυτό που έζησαν, για αυτό που ζουν. Και την ουράνια ηρεμία, που για να την κατακτήσουμε σήμερα, για λίγα έστω λεπτά, πρέπει να χαπακωθούμε. Δυστυχώς η ιατρική δεν έχει βγάλει χάπι «Ολιβέρο», ώστε να το παίρνεις και να δανείζεσαι λίγη από την ήρεμη δύναμή της, όσο τουλάχιστον διαρκεί η επίδρασή του. Ευτυχώς υπάρχει εκείνη και άνθρωποι όπως εκείνη για να μας δίνουν μαθήματα. Πλάσματα ευλογημένα, που δεν αναλώνονται σε μικρότητες και που έχουν καταλάβει ότι είτε ζούμε μία είτε εφτά ζωές σαν τις γάτες, είτε μας αναλογούν λίγα είτε πολλά χρόνια, το μυστικό είναι μέσα μας. Μέσα μας είναι ο Παράδεισος. Από εμάς εξαρτάται το πώς θα τον καλλιεργήσουμε. ΄Η το πώς θα τον μαράνουμε. Πολλοί μαραμένοι άνθρωποι γύρω μου τελευταίως. Τραγικοί γέροντες και γραίες, ανεξαρτήτου ηλικίας. Δεν θέλω να γίνω έτσι.
