H ερμηνεία της γλώσσας (ίσον: «η ερμηνεία» σκέτο) δεν είναι εύκολο πράγμα, η δε ερμηνεία των νομικών -άρα και των συνταγματικών- διατάξεων από τον δικαστή κρύβει αυξημένο κίνδυνο λόγω της εξουσίας που έχει ο ερμηνευτής. Καθώς αυτός είναι επενδυμένος με την αρμοδιότητα να αποφανθεί αυθεντικά τι «λέει» ο νόμος και τι όχι, δεν είναι μικρός ο πειρασμός να μεταμφιέσει σε ερμηνεία τις επιθυμίες του - και, αντί να ερμηνεύσει τον νόμο, να πλάσσει έναν δικό του «από την πίσω πόρτα».
Με άλλα λόγια, εάν η κυβέρνηση και η Βουλή θεσπίζουν νόμους άδικους ή άστοχους, εξαιτίας ανικανότητας ή τενεκεδισμού, αυτό δεν σημαίνει πως ένας καλός δικαστής μπορεί πάντα να τους ανατρέψει. Ο άδικος νόμος μπορεί μια χαρά να είναι συνταγματικός - και αδίκως θα κατηγορήσουμε τον δικαστή που, τιμώντας τον όρκο του, τον κρίνει έτσι, ακόμη κι αν μέσα του θα ήθελε να …γδάρει τον νομοθέτη.
Η νομική μου άποψη, π.χ., είναι πως το χαράτσι Βενιζέλου μέσω ΔΕΗ (για να καταλαβαινόμαστε) προσκρούει στο Σύνταγμα εν όλω και συνεπώς η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας που έκρινε το αντίθετο ελέγχεται για ατολμία. Ωστόσο, αυτό είναι ένα ζήτημα που χωράει συζήτηση - η αντίθετη άποψη δεν στερείται επιχειρημάτων. Εκείνο, ωστόσο, που ήταν κραυγαλέα αντισυνταγματικό ήταν η έμπνευση να κόβεται η ηλεκτροδότηση όποιου δεν πλήρωνε τον φόρο. Να στερείται κανείς ένα θεμελιώδες αγαθό, επειδή αδυνατεί να πληρώσει τον λογαριασμό που του ρίχνει ξαφνικά στους ώμους η κυβέρνηση. Εκεί το Συμβούλιο της Επικρατείας στάθηκε στο ύψος του - και αυτό πρέπει να εξαρθεί. Επιτέλους ένα Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας θύμισε ότι η Δικαιοσύνη είναι πρωτίστως για να προστατεύει τον πολίτη έναντι του κράτους και του μονοπωλίου της βίας του και όχι για να επιστρατεύεται σε ποινικά φοροεισπρακτικά σαφάρι εναντίον του πολίτη. Επιτέλους η ελληνική Δικαιοσύνη έδειξε ένα σημείο αντίστασης στην επικίνδυνη τάση, κοντά στην οικονομική πτώχευση, να αποδεχθούμε την εγκατάλειψη καίριων στοιχείων της φιλελεύθερης δημοκρατίας - των κοινωνικών δικαιωμάτων συμπεριλαμβανομένων.
Αν αυτό περνούσε, αύριο ο (οιοσδήποτε) Βενιζέλος μπορεί να εμπνεόταν έναν φόρο ανά πολυκατοικία με την πρόβλεψη ότι, αν δεν πλήρωνε ένας, θα κοβόταν το νερό στο …κτίριο. Και πολύ φοβούμαι πως, αν δεν υπήρχε Συμβούλιο Επικρατείας, θα έβρισκε και εισαγγελείς πρόθυμους να μας φυλακίσουν αφού μας έκοβαν το νερό. Με κίνδυνο όχι μόνο να κουρελιαστεί το όποιο επίπεδο είχε κατορθώσει να πετύχει το ελληνικό κράτος δικαίου, αλλά και να πυροδοτηθούν αντιδράσεις άρνησης εφαρμογής του νόμου -και βίας ακόμη- άκρως επικίνδυνες για τη συνοχή της κοινωνίας και την ευταξία στη χώρα.
Το ΣτΕ ελέγχεται για αρκετές αποφάσεις του - αν και μάλλον όχι για τόσες ώστε να κινδυνεύει να αμαυρωθεί η θετική ιστορική συμβολή του στην οικοδόμηση κράτους που δεσμεύεται από τον νόμο. Η κρίση του ότι ο υπουργός Οικονομικών δεν μπορεί να βυθίζει τον κόσμο στο σκοτάδι πιστοποιεί ότι η φήμη του συγκεκριμένου Δικαστηρίου ως νηφάλιου προστάτη του Συντάγματος δεν χτίστηκε τυχαία. Και, δυστυχώς, όλα δείχνουν πως στις μέρες που έρχονται θα χρειαστούν πολλές ανάλογες αποφάσεις. Αποφάσεις θάρρους και αξιοπρέπειας.
