Κατά τον Αστικό Κώδικα, αυτό το παρωχημένο κείμενο που βασίζεται στην ελευθερία των ατόμων να συνάπτουν συμβάσεις μεταξύ τους και στη ρωμαϊκή αρχή ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται (pacta sunt servanda), «ο εγγυητής αναλαμβάνει απέναντι στον δανειστή την ευθύνη ότι θα καταβληθεί η οφειλή», η δε αθέτηση της ευθύνης αυτής έχει συνέπειες τόσο για τον εγγυητή όσο και για τον οφειλέτη. Χαρακτηρίζω το κείμενο «παρωχημένο» επειδή όλες αυτές οι «αστικές» παραδοχές δεν φαίνεται να συνάδουν με την ενισχυόμενη στα νεοελληνικά συναλλακτικά ήθη τάση να χ…. την παρόλα μας και την υπογραφή μας όποτε οι συνέπειές τους αποδεικνύονται ενοχλητικές, να ερμηνεύουμε τις υποχρεώσεις που ξεκάθαρα έχουμε αναλάβει ως δήθεν συνδεδεμένες με προϋποθέσεις που δεν έχουν αναφερθεί πουθενά και να θεωρούμε τη ζημία του διπλανού αμελητέα – σε απόλυτη αντίθεση με τα αισθήματά μας όποτε το ανάλογο επιπίπτει στη δική μας καμπούρα.
Παρένθεση εδώ, μήπως προλάβω τον αναμενόμενο συνήθη σχολιασμό. Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι είναι δίκαιο να εξοντώνεται όποιος οφείλει όταν βρίσκεται σε αληθινή οικονομική αδυναμία, αλλά μόνο ότι δεν είναι εύλογο να περιμένουμε πως κάποιοι θα μας ξελασπώσουν οπωσδήποτε από τις αστοχίες ή τις ατυχίες μας και ότι αυτό αποτελεί δικαίωμα μας.
Τέλος πάντων, μη το βαραίνουμε. Απλώς θέλω να πω ότι, όσο συνθηματολογική, λαϊκιστική και παλαιοκομματική και αν είναι η ρητορική του κ. Τσίπρα, αυτή δεν ξεπήδησε με παρθενογένεση από έναν πολιτικό κόσμο ακραίας ευθύνης, αλλά από ανάλογες συμπεριφορές των λοιπών ηγετών – και όσων ομνύουν στον …Αστικό Κώδικα. Τι αντίκρισμα έχει π.χ. το να «εγγυάται» ή να «δεσμεύεται» για κάτι ο κ. Βενιζέλος ή ο κ. Σαμαράς (ου μην αλλά και ο κ. Καμμένος, μαχητής εσχάτως κατά των τραπεζιτών και δοσιλόγων); Όχι, πάντως, ότι «αναλαμβάνει την ευθύνη» ή την υποχρέωση. Ό,τι λέγεται σήμερα ως δέσμευση ξεχνιέται αύριο και επανέρχεται μεθαύριο σαν να μην έτρεξε τίποτε – όπως το νέο φλερτ του ΠΑΣΟΚ προς τους δημοσίους υπαλλήλους ως εάν δεν ήταν εκείνο που έκανε τις οριζόντιες περικοπές ή οι υποσχέσεις της Ν.Δ. για την αποτροπή μείωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα ως εάν δεν είχαν περάσει και με τη δική της ψήφο.
Ερώτημα – και κλείνω (χωρίς απάντηση): μήπως αυτή η κατ΄ εξακολούθηση αθέτηση των «δεσμεύσεων» του πολιτικού κόσμου, δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί ανεπιφύλακτα και χωρίς όρους, έχει αρχίσει να εμποτίζει κι εμάς, ώστε να θεωρούμε πως κι εμείς στις ιδιωτικές μας συναλλαγές κάλλιστα μπορούμε να υποσχόμαστε και να αναδεχόμαστε υποχρεώσεις – και στη συνέχεια, όταν τις αθετούμε, να θεωρούμε ότι δεν τρέχει τίποτε ή ότι δικαιούμαστε να ζητούμε και τα ρέστα;
