Κάποιοι ισχυρίζονται ότι έχουμε 2020. Γιατί να τους αμφισβητήσω; Ο χρόνος είναι σχετική έννοια, όπως αποδεικνύει και η περίπτωση Ρούλα Κορομηλά. Επιστρέφει ξανά η Ρούλα. Επιστρέφει επειδή η τηλεόραση «την έχει ανάγκη». Από πότε έχει να εμφανιστεί; Από το 2010, οπότε είχε επιστρέψει ξανά. Μεγάλη εξάρτηση η μικρή οθόνη από τη Ρούλα και εμείς από τη μικρή οθόνη. Από τότε που σταματήσαμε να βγαίνουμε, μόνο την τηλεόραση έχουμε για να ψυχαγωγούμαστε: Το «Κωνσταντίνου και Ελένης» (πάλι), το μαγκαζίνο «Καφές με τον Βορειοελλαδάρχη» (με τον Παναγιώτη Ψωμιάδη στη δουλειά που του ταιριάζει), το «Αρχονταρίκι» (λένε ότι τα τελευταία δέκα χρόνια προβάλλεται το ίδιο επεισόδιο, απλώς δεν το καταλαβαίνουμε) και το «Master Chef» στην προχωρημένη εκδοχή του: οι παίκτες καλούνται να κάνουν με τα κρεμμυδάκια ο ένας τον άλλον, ενώ η Ευγενία Μανωλίδου (σύζυγος του νέου πλανητάρχη Αδώνιδος Γεωργιάδη) δοκιμάζει και κρίνει: «Γιώργο, γιατί επέλεξες να σερβίρεις τον Αντώνη με μπεαρνέζ; Η σος καπελώνει τη γεύση του κρέατος, είμαι απογοητευμένη... Δυστυχώς πρέπει να σε σουβλίσω ζωντανό και να σε μοιράσω στους υπόλοιπους παίκτες». Τίτλοι τέλους. Θα πρέπει να περιμένουμε ως την επόμενη εβδομάδα για να απολαύσουμε το σούβλισμα.
Ή ως τον επόμενο χρόνο; Έχω μπερδευτεί. Πότε αρχίζει η μία χρονιά και τελειώνει η προηγούμενη; Από τότε που χτίσαμε τις πόρτες και τα παράθυρα του σπιτιού, ζω σε μια σύγχυση. Βλέπω το ρολόι αλλά δεν ξέρω αν είναι δώδεκα το βράδυ ή δώδεκα το μεσημέρι. Ανοίγω την τηλεόραση μπας και καταλάβω. Η Κορομηλά στολίζει χριστουγεννιάτικο δέντρο. Πότε πέρασε ο καιρός; Καλώ την Ελένη: «Καλά Χριστούγεννα!». «Αληθώς Ανέστη» μου απαντά. Εκείνη έβλεπε άλλο κανάλι, με τον Γιώργο Παπανδρέου να τσουγκρίζει το κόκκινο αβγό του με την Άντα. «Ακόμη τον Παπανδρέου έχουμε Πρωθυπουργό;» ρωτάω. «Ναι, βέβαια! ΄Η όχι; Με κλονίζεις!». Προς στιγμήν κλονίζομαι και εγώ. Μετά αρχίζω να υποπτεύομαι ότι παρακολουθούμε προγράμματα σε επανάληψη. Δηλαδή και η Ρούλα που επιστρέφει είναι παλιά ιστορία; «Όχι, αυτή είναι καινούργια, του 2020» αποφαίνεται η Ελένη. Πού το ξέρεις; Δεν το ξέρει, αλλά «δεν μένει παρά να περιμένουμε ως αύριο το βράδυ, την εκπομπή της». «Πώς θα ξέρεις ότι έφτασε το αύριο;». «Θα το καταλάβω, γιατί δεν θα είναι σήμερα». Μα, τώρα πια, στο 2020, κάθε αύριο είναι ίδιο και απαράλλακτο με το σήμερα... Δεν αλλάζει τίποτε από τότε που αποφασίσαμε να μην ξαναβγούμε στους δρόμους.
Ήταν ο μεγάλος φόβος που μας έκανε να κλειστούμε στο σπίτι μας. Ο φόβος που απλώθηκε πάνω από την πόλη στο τέλος του 2009 – δέκα χρόνια πίσω – για να δηλητηριάσει τη ζωή μας: Σε λίγο δεν θα έχετε δουλειές, δεν θα έχετε φαγητό, δεν θα έχετε πατρίδα. Τι θα έχουμε; Φόβο... Στην αρχή νομίζαμε ότι θα τον συνηθίζαμε. Με τον φόβο όμως δεν μπορείς να ζήσεις. Με την πείνα μπορείς, όλο και θα βρεις κάποιο ξεροκόμματο, με τον φόβο όχι. Κρυφτήκαμε μέσα σε σκοτεινά σαλόνια και σε κουζίνες χωρίς εξαερισμό. Επιστρέψαμε στην αγκαλιά γονέων, παππούδων και γιαγιάδων, που, με τις ισχνές συντάξεις τους, μπορούσαν τουλάχιστον να εξασφαλίζουν το ξεροκόμματό μας το επιούσιο και να πληρώνουν τον λογαριασμό της ΔΕΗ ώστε να έχουμε τηλεόραση για να βλέπουμε Ρούλα. Κλεισμένοι μέσα ζούμε, κατά το ευτυχές 2020 – ή μήπως είναι 2030; Ό,τι και αν είναι, δεν τολμώ να βγω, να δω σε ποια εποχή βρισκόμαστε... Τι με περιμένει εκεί; Το μνημόνιο εξακολουθεί να κυκλοφορεί ως Κινγκ Κονγκ; Οι αγέλες από τα αδέσποτα κατασπαράσσουν ακόμη τους περαστικούς στην πλατεία Συντάγματος; Η «διεφθαρμένη χώρα» μας υπάρχει ή έχει αυτοκαταστραφεί σε μια έκρηξη εθνικιστικής έπαρσης; Εμείς υπάρχουμε ή έχουμε μετατραπεί σε κοσμική σκόνη; Τι σκοτεινό 2020 είναι αυτό!
Το ΒΗΜagazino που κρατάτε στα χέρια σας όμως είναι εορταστικό και η γιορτή δεν θέλει σκοτάδι, θέλει φως. Όχι μόνο γιατί «μπορεί οι απαισιόδοξοι να έχουν μακροπρόθεσμα δίκιο, οι αισιόδοξοι όμως περνούν καλύτερα στο μεταξύ» αλλά και επειδή αύριο θα είναι μια καλύτερη ημέρα, επειδή έτσι πρέπει. Και αν κάποτε πιστέψαμε ότι ο Μπύθουλάς μας ήταν Κυανή Ακτή, κάναμε λάθος, επιστρέφουμε στην πραγματικότητα. Μόνο τον μεγάλο φόβο να μπορούσαμε να πετάξουμε από πάνω μας, διότι δεν μας αφήνει να αναπνεύσουμε. Αυτόν το φόβο εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι: Από τους κυβερνώντες, που κάνουν έτσι πιο εύκολα τη δουλειά τους, μέχρι κάτι τηλεμαγείρισσες που διαλαλούν ότι μόνο εκείνες μπορούν να μας μάθουν να μαγειρεύουμε οικονομικά. Τώρα που μάθαμε το σατομπριάν με την μπεαρνέζ έρχονται αυτές να μας ξαναθυμίσουν πώς βράζουν τα φασόλια!
Μεταξύ μας, ωραία τα φασόλια. Αν δεν είναι μεταλλαγμένα. Όσο για την τιμή τους, πόσες ανατιμήσεις έχει υποστεί μέσα στην τελευταία δεκαετία; Εκτός αν εκείνοι που ζητούσαν την εμπιστοσύνη μας για να μας βγάλουν από την κρίση κατάφεραν να την ρίξουν. Εμπιστοσύνη, ωραία λέξη, που με οδηγεί στον Μπρεχτ: «... λέγανε πως ο λαός / έχασε την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης / και δεν μπορεί να την ξανακερδίσει / παρά μονάχα με διπλή προσπάθεια. Δε θα ’ταν τότε / πιο απλό, η κυβέρνηση / να διαλύσει τον λαό / και να εκλέξει έναν άλλον;». Θα πρέπει οι κυβερνώντες να πάρουν σοβαρά υπόψη τους την πρότασή του. Αν δεν μπορούν να μας βγάλουν από την κρίση, ας βρουν έναν άλλο λαό. ΄Η τον έχουν βρει ήδη; Δεν θυμάμαι. Ξεχνάω πολύ. Κάτι ο εγκλεισμός, κάτι η ηλικία... Μεγάλωσα κι εγώ, 2020 είπαμε. Ή 2030; Τότε παραμεγάλωσα. «2010 έχουμε!» επιμένει η θεία Ιουλία. Τόσος αγώνας και είμαστε ακόμη στο 2010; Δεν μπορεί. (Παρεμπιπτόντως, η θεία Ιουλία πόσων χρόνων είναι; Τώρα που τα υπολογίζω, αν είμαστε στο 2020, δεν μου βγαίνουν).
