Gianlorenzo Bernini: Η έκσταση τής Αγίας Θηρεσίας
Θυμάμαι, πάνε χρόνια τώρα, ένα μωράκι που, καθώς ξεφύλλιζε κάποιο περιοδικό μόδας απο αυτά με τη πολύ εντυπωσιακή και τεχνικά άρτια εικονογράφιση, κοντοστάθηκε σε μιά σελίδα με το κοντινό ενός μοντέλου εκπαγλης ομορφιάς. Αφού αποθαύμασε εκστατικό αυτή την αψεγαδιαστη ομορφιά τού κοριτσιού, σήκωσε με τα αδύναμα τρυφερά χεράκια του το βαρύ εορταστικό-πανηγυρικό τεύχος και έφερε τη σελίδα του στα χείλη του και το φίλησε με όση περιπάθεια μπορεί να δείξει ένα πιτσιρικάκι που μετά βίας είχε κλείσει χρόνο. Απο τότε σ'αυτούς που λατρευτικά αντιμετωπίζουν την εικονα προσέθεσα και τα μωράκια. Οι άλλες δυό κατηγορίες είναι οι θρησκευόμενοι και οι πορνολάγνοι*.
Μοιάζει δύσκολα να βρεί κανείς τρόπους όπου αυτές οι τρείς κατηγορίες εικονολατρών να έχουν κοινά χαρακτηριστικά πέρα απο τα τετριμμένα και γνωστά ψυχαναλυτικά. Με τα μωράκια δε θ'ασχοληθούμε,θα τ'αφήσουμε να μεγαλώσουν "ηλικία,χάριτι και ευλογία" μέχρι να ενταχθούν σε μιά απο τίς δύο υπολειπόμενες κατηγορίες ή και -γιατί όχι;- και στίς δυό (όλα τάχουμε δεί πιά!). Διαισθητικά πιστεύω οτι οι εικονολάτρες και οι πορνολάγνοι μοιράζονται μιά έκσταση που στο βαθύ της πυρήνα είναι ίδιας υφής, ίδιας σύστασης.
Και στίς δυό περιπτώσεις η εικονολατρεία έχει το κοινό χαρακτηριστικό τού αποκλεισμού εξ ορισμού τής σωματικής επαφής για προφανείς λόγους απόλυτης αντικειμενικής αδυναμίας. Υπάρχει μιά απόσταση ασφαλείας απο το θείο που διαφορετικά για έναν κοινό θνητό θα σήμαινε την εξαέρωσή του στη προσπάθεια του να το προσεγγίσει σωματικά (θυμίζει την ιστορία τής δύστυχης Σεμέλης που κάηκε στο πλησίασμα της με το Δία). Ανάλογα δεν υπάρχει σωματική επαφή ακόμα και στη τόσο σωματωμένη λατρεία που τρέφει ο πορνολάγνος για την εικόνα που τον φέρνει σε έκσταση. Όσοι επιχειρήσουν να πλησιάσουν το πορνογραφικό τους είδωλο θα καούν απ'την ματαιοπονία τους, απ'την αλαζονεία του μοντέλου ή το ακόμη χειρότερο απο τη βουλιμία του για χρήμα. Οι εικόνες εξάλλου βρίσκονται στο μεταίχμιο τής υλικότητας και τής φαντασίας. Κάνουν περίπου τη μισή δουλειά, την άλλη -κατ'εμέ τη περισσότερη και την ουσιαστικότερη- τη κάνει η φαντασία, το διεγερμένο μυαλό και θυμικό τού εικονολάτρη. Θάλεγε κανείς οτι προυπόθεση για τον εικονολάτρη είναι η ακύρωση κάποια στιγμή τής υλικότητας-τής όποιας έχει τέλος πάντων- τής εικόνας, η εξαύλωσή της, η φυγή προς το σύμπαν τής έκστασης που μοιάζει να μην είναι τού κόσμου τούτου.
Οι αντιθετικές κινήσεις-φορές τών εσωτερικών διεργασιών τού θρησκευόμενου εικονολάτρη και τού πορνοκαταναλωτή εκ πρώτης όψεως μοιάζουν στοιχεία διαφοροποιητικά αλλά αυτά τελικά είναι περισσότερο ομοιότητες που απλώς προσαρμόζονται στη φύση τών συμφραζόμενων τής πλευράς απ'την οποία προέρχονται. Θέλουμε δηλαδή να πούμε οτι ενώ η πλευρά τού θρησκευόμενου με την όλη συμπεριφορά του ξεκινά απο καθαρά πνευματική αφετηρία, κάπου στη μέση τής διαδρομής ,εκεί όπου η θέαση τής εικόνας γίνεται έκσταση δηλαδή γίνεται σαφής σωματική εκδήλωση, εκεί ακριβώς έχει τη τάση να σωματοποιείται και να γίνεται οργασμικής φύσης δηλαδή να συναντά το πορνολάγνο που με δηλωμένες σωματικές προθέσεις χτίζει μακροπρόθεσμα μιά τάση θεοποίησης τού πορνικού του προτύπου. Η θολή, αποκαμωμένα εκστατική Αγία Θηρεσία με τον άγγελό της συναντά το ζαβλακωμένο μετοργασμικό βλέμμα τού πιτσιρικά μπροστα στο pc του.
Είναι ωραία η ζωή γιατί είναι απρόβλεπτα αδογμάτιστη κι επιτρέπει σε μιά πόρνη τής οθόνης όταν ανοίγει τα παραθυρόφυλλά της να βλέπει τί γίνεται στο ιερό τής εκκλησιάς που βρίσκεται απέναντί της της κι αντίστοιχα στον ιερέα που τη στιγμή εκείνη ετοιμάζει τη θεία κοινωνία να δεί τί είδους φώς εκπέμπεται απ' αυτό το παράθυρο που μόλις άνοιξε.
*Με τον όρο πορνολάγνοι και για την οικονομία τής συννενόησης εννοείται ο συστηματικός καταναλωτής πορνογραφίας και ακριβώς για νά έλθει σε αντιστοιχία με το θρησκευόμενο που είναι σε μόνιμη κατάσταση πίστης.
