Σκηνές απ'τη ζωή μας (Β' μέρος)
29.5.2009 - 11:51:50 PM 

 



Ο σουρρεαλισμός, προτού υπάρξει διανοητική επινόηση και προγραμματική διακήρυξη, είχε υπάρξει ενεργή ,ζώσα και ανθηρή λαϊκή πραγματικότητα, καθημερινό βίωμα μέσα απ'το μύθο, το παραμύθι, τη θρησκεία, το παιχνίδι και φυσικά τον ερωτισμό. Πάνω απόλα όμως ήταν - όπως και είναι ακόμη άλλωστε - η ολοζώντανα αχνιστή αφήγηση, δίπλα στο ανάλογα αχνιστό φλυτζάνι του πρωϊνού ροφήματος, τών ονείρων τής νύχτας που πέρασε.

Οι διακηρύξεις των επώνυμων διανοούμενων μετέτρεψαν τον έμφυτο, λαικό, αφελή σουρρεαλισμό σε διακορευμένη κόρη, που περιφέρεται στα σαλόνια τής τέχνης εξαργυρώνοντας την επώνυμη  φήμη της ακριβά  σα βίζιτα πολυτελείας . Έχει πιά χαθεί η δροσιά του βλέμματος. Η προγραμματικότητα στέγνωσε το βλέμμα απο την υγρασία του και το συναίσθημά του. Η ορθοδοξία που επιβλήθηκε γέννησε με τη σειρά της τη διαμαρτυρία που στο δικό της βαθμό ήταν μιά αλλιώς διατυπωμένη ορθοδοξία, αναθεωρητική μεν αλλά το ίδιο στεγνά προγραμματική. Όσοι λοιπόν θέλουν αυθεντική σουρρεαλιστική εικογραφία καταφεύγουν στους μεγάλες προπάτορες τής ονειρικής ζωγραφικής, ανάμεσα στους οποίους επίζηλη θέση κατέχει ο Λουκάς Κράναχ ο επιλεγόμενος πρεσβύτερος.



Παρόλο ότι στα βασικά του στοιχεία το έργο του Κράναχ έλκει τη καταγωγή του απο το διάσημο χαρακτικό του Ντύρερ,-ένα ανεπίληπτο αριστούργημα τής ασύγκριτης τε
χνικής του και της μαστοριάς του στη προοπτική- στο Κράναχ υπάρχει μιά απογείωση  σε μιάς άλλης τάξεως ρεαλισμό. Δηλαδή ενώ στο Ντύρερ η σκηνή εμφυσείται με τα προεικάσματα τής μεγάλης ηθογραφικής τέχνης τής βόρειας Ευρώπης -αν αφαιρέσουμε οποιαδήποτε θρησκευτική αναφορά, το έργο δεν είναι παρα μιά καθαρή και πούρα ηθογραφία- στο Κράναχ η μίξη του πιό σκληροπυρηνικού ρεαλισμού (πορτραίτο) και μιάς διευθέτησης και οργάνωσης τών υπόλοιπων στοιχείων ολότελα εξωπραγματικής, οδηγεί σ'αυτό το αυθεντικά σουρρεαλιστικό αποτέλεσμα στο οποίο τη πρωτοκαθεδρία έχει το υποδόριια διατυπωμένο χούμορ.

Μη νομίζετε πως ο σουρρεαλισμός θέλει μελόσχημα ονειρικές διατυπώσεις του στύλ του φανφαρόνου Νταλί. Δε θέλει συννεφάκια και γλυκανάλατες διατυπώσεις ροδαλών ονειρώξεων. Όχι, καθόλου. Θέλει πιό ήπιά πράγματα. Μιά πέρδικα θέλει δίπλα σε ιερατικά άμφια μεγάλου κύρους, ένα λιοντάρι που να τανύζεται συνεσταλμένα, έναν αφηρημένο και αμέτοχο καρδινάλιο να ξεφυλλίζει μηχανικά τη Βίβλο του, θέλει μέσα σ'ενα νοικοκυρεμένα καλοβαλμένο γραφείο να περιφέρονται ένας φασιανός με τα κλωσσόπουλα του κι ένας σκίουρος που τραγανίζει φρεσκοκομμένα βελανίδια, καρύδια ή φουντούκια. Κι όλα αυτά μέσα στην ορμή μιάς ιλιγγιώδους προοπτικής λουσμένης στο διάφανο, στιλπνό,κρυστάλλινο φως ενός βορεινού πρωϊνού.

Το έργο αυτό στο σημερινό θεατή -που σίγουρα αγνοεί τα περιστατικά τής ζωής του Αγ. Ιερώνυμου καθώς και όλη τη συμβολική του καθενός ζώου χωριστά- γεννά την έκπληξη, στον αδιάφορο θεατή την αδιαφορία για το εξωπραγματικό τής διατύπωσης αλλά στον αισθαντικό, αντίθετα, το ενδιαφέρον και την έλξη που κάθε μαγικό ασκεί στη κατεξοχήν παιδική ψυχή που είναι ο φιλότεχνος. Το περίεργο είναι ότι αυτό το αντισυμβατικό έργο-κατάφορτο όμως απο συμβατικές επιμέρους διατυπώσεις θρησκευτικού συμβολισμού,γνώριμου στούς κύκλους τής εκκλησιαστικής διανόησης της εποχής- είχε τεράστια επιτυχία με αποτέλεσμα να υπάρχουν ένα σωρό αντίγραφα ή εκδοχές(πρωτότυπες- αυθεντικές αλλά και μεταγένέστερες,) που παράχθηκαν απο το εργαστήρι τού μεγάλου αυτού Γερμανού ζωγράφου αλλά και του γιού του,του Λουκά Κράναχ του Νεώτερου.

 Permalink 
« Homefood
Αρχείο
Δημοφιλή
› 
Η ζωή των ερειπίων
› 
Ένας ήρωας με αερόστατο
› 
Το όνομα του προστάτη των Τεχνών
› 
Χαρμολύπες
› 
Η Φωτογραφία σα χαρταετός
© ΙΣΤΟΣ 2024
Εικονολογάς
«Γεννημένος στο –μακρινό πια– 1958, ασχολούμαι με το να παράγω, να καταναλώνω, να διαβάζω και εσχάτως να γράφω για εικόνες».
« Bloggers