Αν υπάρχει ένα έργο μνημειακής αρχιτεκτονικής αληθινά σημαντικό στην Αθήνα των τελευταίων 50-τουλάχιστον!-χρόνων, σίγουρα αυτό είναι το νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Μιά ρωμαλέα, στιβαρή κατασκευή που ενσωματώνει στο κορμό της την επίγνωση του ρόλου που ένα τέτοιο οικοδόμημα παίζει όχι μόνο σα στέγη των λειψάνων ενός σπουδαίου μνημείου αλλά και σαν επανάγνωση αυτού του ίδιου του μνημείου με νέους όρους. Αυτό γιά μένα είναι το πιό σημαντικό στο καινούργιο αυτό μουσείο, δηλαδή το ρηξικέλευθο τής επαναδιατύπωσης της εμπειρίας τού να βιώνει κάποιος ένα μνημείο, όσο αυτό είναι δυνατόν, με πραγματικούς όρους και όχι εικονικά. Το διαλογικό μέρος που αναπτύσσεται ανάμεσα στο μνημείο καθεαυτό και την επαναδιατύπωσή του. Η συνεχής και αλληλοδιάδοχη παλινδρόμηση ματιών και μυαλού απο το ένα στο άλλο. Το εύρημα είναι αληθινά σπουδαίο και εδώ πρέπει να εστιάζεται η προσοχή μας και αυτή νομίζω πως είναι η κύρια συμβολή αυτού του νέου κτηρίου στην ιστορία της αρχιτεκτονικής: η προσομοίωση όχι σα δουλική αντιγραφή αλλά σαν δημιουργική επαναδιατύπωση που ενεργοποιεί το μυαλό σε μιά διαδικασία αναδρομής.
Όπως κάθε καινούργια διατύπωση και ειδικά κάτω υπο το βάρος μιάς αφόρητης ιδεοληψίας, το νέο μουσείο δημιουργεί -η εξωτερική του όψη δηλαδή-αισθήματα που κλιμακώνονται απο μιά συγκρατημένη και συγκαταβατική επιφύλαξη έως απαξίωση και αποτροπιασμό. Αυτό είναι και λογικό και αναμενόμενο. Πρέπει όμως να το χωνέψουμε ότι δε γίνεται στον εικοστό πρώτο αιώνα να κτίζουμε με δωρικές κολώνες. Η όψη του κτηρίου σαφώς και δημιουργεί ένα ειδικής τάξης δέος που δεν είναι ακριβώς αυτό τής αναντίλεκτης και τής καταλυτικά σαγηνευτικής φύσης που δημιουργεί η ομορφιά σαν επιφάνεια, σαν όψη ή σαν πρώτη εντύπωση. Διαισθάνεσαι τη σοβαρότητα του εγχειρήματος αλλά αδυνατείς να εντοπίσεις το πού του επιτευγματος. Μόνο κάποιες αβρές διατυπώσεις όπως το ευφυές πέρασμα απο το μεσαίο τμήμα στην επίστεψη δίνουν νύξεις ίσως για τη στοχαστικότητα της σύλληψης.
Ένα κτήριο δε πρέπει να διαβάζεται σαν επιφάνεια, σαν κάτι δισδιαστατο αλλά κάτι που συμβαίνει στις τρείς διαστάσεις και-προσοχή εδώ!-όχι σαν πρόσοψη, σαν επιφάνεια εξωτερική αλλά κυρίως σαν κέλυφος, σαν κάτι στου οποίου το εσωτερικό θα ενταχθούμε. Πρωταρχικά και κύρια η αρχιτεκτονική είναι δημιουργία και διαρρύθμιση εσωτερικών χώρων. Αν υπάρχει λοιπόν ένα κτήριο στην Αθήνα που αυτό τον αξιωματικό όρο τον διατυπώνει με τη μέγιστη δυνατή ενάργεια, αυτό ακριβώς είναι το νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Άπλα, φωτεινότητα, διάχυση ενός παντοδύναμου αισθήματος πλησμονής που σού δίνεται απο την ανοιχτή και αβίαστη περπατησιά μέσα σ'αυτό το μνημειακό σύνολο. Εδώ μέσα, το δέος που ίσως δε συνάντησες στο εναγώνια αναγκεμμένο βλέμμα σου στη πρόσοψη, θα το νιώσεις σε κάθε σου βήμα. Είναι η αύρα του δημιουργικού μυαλού που σε νοιαζότανε την ώρα που σχεδίαζε αυτούς τους υπέροχους εσωτερικούς χώρους. Και όταν με το καλό έχει τελειώσει η επίσκεψη και ξαναβρεθείς στο προαύλιο χώρο, τότε θα ξαναδιαβάσεις το κτήριο με τους όρους του εσωτερικού του πιά. Και θάναι αλλιώς .Και θάναι ωραία αλλιώς!
Και είναι τότε που καταλαβαίνεις την ένταση του επιτευγματος. Ξέρετε, ένα κτήριο που οικοδομείται στο κέντρο μιάς πόλης, δεν είναι πείραμα στο κενό αλλά μιά μάχη με τις αντιξοότητες που, η Αθήνα ιδιαίτερα, δε φείδεται να προσφέρει σωρηδόν στους αρχιτέκτονές της. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η αξία του αισθαντικού και ευφυούς αρχιτέκτονα. Οτι, ενώ έχει να αντιπαλέσει με τα στοιχειά που ζώνουν το όραμά του, τελικά καταφέρνει και φτάνει σ'ένα αρτιο αποτέλεσμα μέσα απ'την φιλόπονη και ακάματη ευφυία του μόνο και μόνο απ'αυτή. Παρατηρείστε τη πεισματάρικη παρουσία του κτηρίου Βάιλερ αριστερά στη φωτογραφία όπως και του παρακείμενου ναϊδρίου ή το κάπως έκκεντρο τής τοποθέτησης στις κολώνες δεξιά. Αυτά είναι μόνο ελάχιστα δείγματα των συνεχών περιορισμών και εμποδίων που συνεχώς ο αρχιτέκτονας και οι συνεργάτες του αντιμετώπιζαν σε κάθε πιθανή ή απίθανη περίπτωση και σε κάθε διάσταση ή φάση του έργου:αρχαιολογικά ευρήματα που έπρεπε να μείνουν ακέραια,νεοκλασσικά οικοδομήματα σε κάθε πλευρά του οικοπέδου, στενότητα του ίδιου οικοπέδου σε σύγκριση με τη μνημειακότητα τής πρόθεσης εκ μέρους του παραγγελιοδότη-κράτους.
Και όμως το επίτευγμα είναι εδώ, είναι παρόν, είναι ολοζώντανα και αδιαμφισβητητα παρόν,διακριτικά επιβλητικό,απαστράπτον και λαμπερό. Είναι η νέα παιδική χαρά τών ανα το κόσμο πιτσιρικιών που λέγονται φιλότεχνοι.Ανήκει στο είδος κτηρίου που θα παλιώσει όμορφα, γιατί θα αγαπηθεί ζεστά και δεν αμφιβάλλω ότι θα γίνει ένα σημείο συνάντησης ειδικά για την ερωτόληπτη αλλά και τόσο φιλότεχνη πιτσιρικαρία. Είναι και το μετρό δίπλα που θα προσδώσει πρόσθετο κύρος με τις φουρνιές που θα βγαίνουν χαρωπές απ'τα σωθικά του και θα γεμίζουν τον αέρα της συνήθως σκυθρωπής οδού Στρατηγού Μακρυγιάννη με τα κελαϊδίσματα τής σχόλης.
