Όποιος έχει παρακολουθήσει τηλεόραση τις τελευταίες εβδομάδες θα έχει πλέον πειστεί ότι τα δυσκολότερα επαγγέλματα είναι εκείνα του σεφ και του μοντέλου. Χίλιες φορές να ανεβοκατεβάζεις τον τενεκέ με το μπετόν στην οικοδομή από το να μαγειρεύεις γιουβαρλάκια. Χίλιες φορές να καθαρίζεις και να ξανακαθαρίζεις τους ζέχνοντες δρόμους της Αθήνας από το να ποζάρεις ντυμένη από τη Σοφία Κοκοσαλάκη, με φόντο τον μυκονιάτικο ανεμόμυλο. Αλλιώς τα νόμιζα. Ήρθαν όμως τα ριάλιτι για να μου αποκαλύψουν την πραγματικότητα: Αλί σε εκείνον που η μοίρα του θα τον ρίξει στην κουζίνα trendy εστιατορίου, να «δένει» σάλτσες και να χυλώνει ριζότο. Και τρισαλί σε εκείνη που τα δίμετρα πόδια της θα την οδηγήσουν στις πασαρέλες του Μιλάνου ή των Παρισίων. Καλύτερα λιμενεργάτες στη Δραπετσώνα ή ανθρακωρύχοι στη Μογγολία.
Ύστερα, λοιπόν, από τον «Εξάντα» του Γιώργου Αυγερόπουλου και την «Εμπόλεμη ζώνη» του Σωτήρη Δανέζη, τα ντοκιμαντέρ που έσκυψαν πάνω στους αναξιοπαθούντες αυτού του κόσμου για να μας δείξουν το απάνθρωπο πρόσωπο της ζωής, ήρθαν τα «Master chef», τα «Top chef» και τα «Next top model» να βάλουν μέσα στα σπίτια μας τους… αναξιοπαθούντες-αγωνιστές της εν έτει 2010 κοινωνικής ελίτ και ζητούν να συμπαρασταθούμε στον καθημερινό Γολγοθά τους, να συμπάσχουμε με το ανείπωτο δράμα τους: Με την αγωνία του μάγειρα μπροστά στον αστακό, που πρέπει σε μισή ώρα να έχει γίνει «μους αστακού με ραβιόλια θαλάσσιας χελώνας και αβγά ιππόκαμπου» (την αγωνία του οστρακόδερμου που πεθαίνει με φρικτό τρόπο βουτηγμένο στο βραστό νερό θα τη δούμε ίσως σε ένα μελλοντικό ριάλιτι). Και με την απόγνωση της μοντέλας, που ύστερα από ένα βράδυ καταχρήσεων (όπου, δηλαδή, εκτός από ένα γιαούρτι με 0% λιπαρά τόλμησε να φάει και μία μπάρα δημητριακών, 67 θερμίδων) δεν χωράει στο στρινγκάκι που πρέπει να φορέσει για τη φωτογράφιση της επόμενης ημέρας.
Το κοινό παρακολουθεί με την ίδια αγωνία που παρακολουθούσε τον απεγκλωβισμό των μεταλλωρύχων στη Χιλή: Θα σφίξει η μους αστακού ή θα παραμείνει νερουλή, προκαλώντας την οργή του Λευτέρη Λαζάρου, που αντί να παραμείνει στη δόξα του «Βαρούλκου» ζήλεψε τις δάφνες του μάγειρα του «Muppet show» και πήρε σβάρνα τα κανάλια; Θα σφίξει ο κώλος της μοντέλας για να χωρέσει στο μεταξωτό βρακί ή θα αναγκαστεί να κάνει τη φωτογράφιση γυμνή, γεγονός που α) θα σκανδαλίσει το ΕΣΡ, β) θα καταρρακώσει τον μπαμπά στο χωριό (180 χλμ. από το Λβιβ της Ουκρανίας), αφού «εμείς τη Σβετλάνα μας τη μεγαλώσαμε για άλλα, αλλά ας όψονται η ανέχεια και αυτός ο Γκορμπατσόφ», γ) θα δημιουργήσει προβλήματα στη σχέση της μοντέλας με το αγόρι της, που «είναι Ανατολίτης και δεν βλέπει με καλό μάτι τις γυμνές φωτογραφίσεις, εκτός αν είναι καλοπληρωμένες» – καθώς εκτός από Ανατολίτης είναι και άνεργος;
Με τέτοια δράματα, δηλαδή με μπουγιαμπέσες που «τους λείπουν η ένταση και η ισορροπία» και με ανορεξικές μετακομμουνίστριες που δεν μπορούν να ισορροπήσουν στα τριαντάποντα παπούτσια-αρμαδίλος του Αλεξάντερ Μακ Κουίν, περνάμε τα βράδια μας. Ή με σεφ που δεν ξέρουν πώς να ξεκοκαλίσουν σωστά τον αρμαδίλο, ώστε να μην πνιγεί ο εξπέρ Ηλίας Μαμαλάκης που θα τον δοκιμάσει, και με μοντέλες που φωτογραφίζονται «χωρίς την απαραίτητη ένταση στο βλέμμα, επειδή, κορίτσι μου, δεν χρησιμοποίησες το σωστό αϊ-λάινερ», όπως είχε προτείνει η «προφεσορέσα» Βίκυ Καγιά. Έτσι, μία τόσο ευχάριστη διαδικασία όπως το μαγείρεμα παρουσιάζεται ως η απόλυτη κόλαση, αποκομμένη από κάθε χαρά και υποταγμένη σε βαρετές, αυστηρές νόρμες, που επιβάλλουν οι γαστρονομικές αυθεντίες του Κολωνακίου. Αλλά και ένα επάγγελμα πολυτελείας, όπως εκείνο του μοντέλου, αποκτά μια περισπούδαστη βαρύτητα και μια υποτιθέμενη αξία που απλώς δεν του αρμόζουν. Τα τηλεοπτικά ριάλιτι μαγειρικής και μόντελινγκ δεν αφορούν τη δική μας ριάλιτι (πραγματικότητα), αλλά έναν κόσμο ο οποίος δεν είμαι καν σίγουρος αν υπάρχει οπουδήποτε αλλού έξω από τα κεφάλια των κριτών. Μια πραγματικότητα που ανήκει αποκλειστικά σε εκείνους που τρώνε καθημερινά στα εστιατόρια των 70 και άνω ευρώ ανά άτομο (εντάξει, πού και πού προτείνουν και καμιά ταβέρνα για το ξεκάρφωμα) ή που αν δεν έχουν φουλάρι που να συνδυάζεται αρμονικά με το χρώμα των εξτένσιον τους δεν βγαίνουν από το σπίτι. Όχι, δεν τα ισοπεδώνω όλα. Γνωρίζω ότι το να είσαι αρχιμάγειρας είναι μια δουλειά απαιτήσεων, όπως και ότι η ζωή του μοντέλου συνεπάγεται θυσίες, υπάρχουν όμως πάντα δυσκολότερα, χειρότερα, πιο ουσιαστικά – κυρίως πιο ουσιαστικά. Και αν δεν πάρουμε εφέτος όλα τα αστέρια Μισλέν, ως χώρα που μεταλλάσσει τη σκορδαλιά σε aioli ελπίζοντας στην αποδοχή των ευρωπαίων δανειστών της, και αν οι Ελληνίδες εξακολουθήσουν να γεννιούνται με σώμα αχλάδι, πάντα, έξω από τα στούντιο των καναλιών, μακριά από τις τηλεοράσεις μας, ναι, ακόμη και τότε, υπάρχει ελπίδα. Όχι η ιλουστρασιόν εκδοχή της που πουλάνε τα ριάλιτι στους παίκτες τους αφού πρώτα τους εξευτελίσουν, τους κάνουν να κλάψουν και τους ταπεινώσουν, αλλά η άλλη ελπίδα, η κανονική, η ενδογενής, που μας κάνει να σηκωνόμαστε κάθε πρωί από τα κρεβάτια μας και να προχωράμε μπροστά. Που μας κάνει να γελάμε ακόμη και αν το τίμπον στέικ μας είναι στεγνό ή αν δεν χωράμε στο περσινό τζιν. Καλή διάθεση να έχουμε!
Παρεμπιπτόντως, δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν άνθρωποι που ασχολούνται με το φαγητό, δηλαδή με μια πράξη αγάπης, να δέχονται να εμφανίζονται τόσο αγενείς, μόνο και μόνο για να υπάρχουν τηλεοπτικώς. Νομίζω ότι ένα ριάλιτι όπου οι συμμετέχοντες – παίκτες και επιτροπή – θα βαθμολογούν και θα βαθμολογούνται για την ευγένεια, την κατανόηση και την ανθρωπιά τους θα πρέπει να ενταχθεί άμεσα στο τηλεοπτικό πρόγραμμα.
