Ό, τι δεν μας σκοτώνει...
Εγώ στον έναν καναπέ, η Ρίτα στον απέναντι και 3, 2, 1... round one, fight! Χα χα χα! Νομίσατε ότι μαλώσαμε; Ποτέ! Απλά έχουμε καταλήξει ότι για να είναι εποικοδομητική μια συζήτηση πρέπει όχι μόνο να αναλύεται το θέμα μέχρι τελικής πτώσεως, αλλά και διαμέσου της επιχειρηματολογίας να δίνεται σωστή μάχη μέχρι να βγει συμπέρασμα. Στην προκειμένη περίπτωση το θέμα είχε πολύ ζουμί και εξαντληθήκαμε, τα χαμόγελά μας όμως στο τέλος απέδειξαν ότι άξιζε τον κόπο. Κριτική: αναγκαίο… κακό;
Θα μου πείτε αμέσως αμέσως, αν δεν θες κριτική τράβα σε κάνα βουνό να κάνεις τον ερημίτη. Και θα έχετε και δίκιο ασφαλώς• ούτε κατά διάνοια δεν σκεφτήκαμε κάτι τέτοιο. Η κριτική είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής και μας ακολουθεί σε κάθε μας βήμα και επιλογή, σε κάθε σκέψη και πράξη. Το σπουδαίο είναι ότι, είτε είναι καλοπροαίρετη είτε όχι, πάντα βγαίνεις κερδισμένος. Το πώς εναπόκειται στην ύπαρξη θετικού τρόπου σκέψης, στην ικανότητα του να βλέπεις τι κρύβεται πίσω από τις γραμμές και στη διορατικότητα του πώς μπορεί να σε εξελίξει προσωπικά.
Μια θετική κριτική, πέρα από ένα ελαφρύ κοκκίνισμα στα μαγουλάκια για τους υπέρμετρα ντροπαλούς, δεν μπορεί παρά να μας πλημμυρίσει με συναισθήματα ευφορίας και αυτοπεποίθησης. Η αρνητική, πάλι, μας γεμίζει αντανακλαστικά με αναστάτωση και αρχίζουμε να αμφιβάλουμε για τα αυτονόητα, να υποτιμάμε τον εαυτό μας, να κλεινόμαστε στο καβούκι μας από ντροπή που κάποιος μας έκρινε τόσο άσχημα ή τόσο άδικα. Συμφωνείτε; Ε, όχι δα! Μια τέτοιου είδους αντιμετώπιση είναι το λιγότερο ηττοπαθής. Σίγουρα η αποδοχή από τους γύρω μας είναι κάτι που αποζητάμε, αλλά είναι δυνατόν να αρέσουμε σε όλους; Κι ακόμα καλύτερα, θέλουμε όντως να αρέσουμε σε όλους;
Οι απαντήσεις στις παραπάνω –φαινομενικά– απλές ερωτήσεις κρύβουν όλη την ουσία. Δεν γίνεται να αρέσουμε σε όλους, γι’ αυτό θεωρείται επιτυχία και μόνο το να ασχολούνται μαζί σου όσοι διαφωνούν, ώστε να σε κριτικάρουν. Απ’ την άλλη, αν αρέσαμε σε αυτούς που οι ίδιοι απορρίπτουμε κάτι δεν θα πήγαινε καλά. Το σημαντικότερο είναι ποιο είναι το πρόσωπο που ασκεί την κριτική και πόσο το εκτιμάμε, ο τρόπος που την εκφράζει (ακόμα κι αν δεν γνωρίζεις τον άλλον καλά, τα μέσα έκφρασης που χρησιμοποιεί καθιστούν σεβαστή ή μη τη γνώμη του), καθώς και οι λόγοι που το κάνει. Γιατί άλλο είναι να θέλει κι αυτός να πει την άποψή του σε κάτι που σε αφορά ή να πιστεύει ότι λέγοντάς σου κάποια πράγματα σε βοηθάει να γίνεις καλύτερος κι άλλο πίσω από τις λέξεις του να κρύβονται ποταπά εφαλτήρια και κίνητρα. Η εποικοδομητική αλληλεπίδραση σε καμιά περίπτωση δεν εμπεριέχει αισθήματα φθόνου που οδηγούν σε ταπεινούς στόχους, όπως η υποβάθμιση του άλλου με νομιζόμενο επακόλουθο τη δική του προβολή. Επίσης, η συνειδητή παρερμήνευση της στάσης σου δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη, καθώς αποκαλύπτει ανώριμη συμπεριφορά που πηγάζει από την ανάγκη του να ξεσπάσει σε κάποιον, ενώ θα έπρεπε να εστιάσει στον ίδιο του τον εαυτό.
Η λέξη-κλειδί είναι η αυτογνωσία, με αρωγό την κατάλληλη επεξεργασία των ερεθισμάτων. Καλοδεχούμενη η κριτική, όποια κι αν είναι... μας κάνει πιο δυνατούς!
