Ένας Jarvie στον (Πα)πάγο
12.8.2008
Η αδαής μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο όταν πληκτρολογείς τα ψηφία BNJ αποκρίνεται σαν στόκος που του λες ανέκδοτο και διακόπτει: «Μα, γιατί ο μπόμπος το έκανε αυτό;» Σε πρώτη ένδειξη αγένειας απαντά με ερώτηση: «Μήπως εννοείτε BMJ;» Παρά την αγωγή σου, της λες (της μηχανής) κάτι για τη θεία της και συνεχίζεις: «Bayesian Networks tools in Java». Εκεί πλέον τιθασεύεις τα νεύρα σου με αναπνοές και ασκήσεις γιόγκα.
Όταν λέμε BNJ, κύριοι, εννοούμε μόνον ένα πράγμα: Bailie Nicol Jarvie (εδώ η μηχανή ρωτάει αν εννοείς Nicole, τέτοια ζημιά έχει κάνει η Κίντμαν), το εξαιρετικό blended ουίσκι, κατά την πρώτη δοκιμή του οποίου τρεις πότες αναφώνησαν κατά σειρά τα εξής: «Μπι-Εν-Τζέι, Μπι-Εν-Τζέι, για τα σένα το ‘χτισα», «Αντισταθείτε σε αυτόν που πίνει ένα Σίβας και λέει καλά είμ’ εδώ» και «What a great excuse to drink every day» (το τελευταίο σε βρετανικό μπλογκ).
Ο ενθουσιασμός δεν είναι αδικαιολόγητος. Το μπλεντ περιέχει malt σε ποσοστό πάνω από 60%, όταν το νόμιμο ελάχιστο όριο είναι 40% και τα περισσότερα εμπορικά σήματα δεν το υπερβαίνουν κατά πολύ. Τα malt που χρησιμοποιούνται είναι αυστηρά και μόνον οχτώ (ανάμεσά τους τα Glen Moray και Glenmorangie), παλαιωμένα έτη έξι, η δε τιμή λίγο ψηλότερη από τα γνωστά κοινά ουίσκι. Οι άνθρωποι το δηλώνουν, άλλωστε: Age with Honour. Ποιότητα και παλαίωση με σεβασμό στην τσέπη μας.
Όπως κάθε φορά που συναντώ ανάλογες επωνυμίες (Berry Brothers & Rudd, Justerini & Brooks) θέλω να σκέφτομαι πως έχουμε περιπτώσεις ισχυρής ανδρικής φιλίας που παρήγαγαν ποιοτικά ουίσκι και μακρόβια εταιρικά σχήματα, χωρίς τις ελληνικές μικρότητες και διενέξεις. Οι Bailie, Nicol και Jarvie ήταν τρεις φίλοι στο Leith της Σκοτίας, εραστές του malt και του καλού κρασιού. Στις αρχές του 1890, ο Jarvie επισκέφθηκε την Αθήνα, έπεσε σε μια μαγνητική δίνη (όπως εκείνη στο Πείραμα της Φιλαδέλφειας) και βρέθηκε εκατό χρόνια μετά σε αγώνα μπάσκετ Δάφνης-Παπάγου, όπου άκουσε εντυπωσιασμένος το σύνθημα «Ουίσκι με πάγο, γ….΄με τον Παπάγο». Κράτησε τον πάγο. Με το τέλος της περιπέτειας και την επιστροφή στην εποχή και στην πατρίδα του καταπιάστηκε με τους φίλους του να φτιάξουν ένα ουίσκι, στο οποίο τα παγάκια να μη θεωρούνται προσβολή, όπως στα malt. Το αποτέλεσμα ήταν το εξαιρετικό BNJ.
Κατ’ άλλη εκδοχή, Bailie, Nicol και Jarvie δεν υπήρξαν. Υπαρκτοί αντιθέτως ήταν οι Roderick Macdonald και Alexander Muir, που δημιούργησαν το BNJ το 1893. Ο Bailie Nicol Jarvie (ένας και μόνος) είναι μυθιστορηματική φιγούρα από το Ρομπ Ρόι του Ουόλτερ Σκοτ: δικαστής της Γλασκόβης, ελευθερόστομος αλλά καλόκαρδος, πάντα έτοιμος για ένα καλό ουίσκι, έδωσε το όνομά του στο BNJ.
Μετά από δεκαετίες επιτυχίας το ουίσκι χάθηκε –μέχρι το 1994, όταν το έθεσε και πάλι σε κυκλοφορία η Glenmorangie κατακτώντας νέες ποιοτικές κορυφές. Με τον δαίδαλο των συγχωνεύσεων και συνεργασιών δεν ξέρει κανείς ακριβώς ποιος είναι ιδιοκτήτης τίνος πράγματος, αφού η Glenmorangie είναι σίγουρα εκείνη που έχει τα δικαιώματα (μαζί με τη LVMH και την Glen Moray), κάποια εγχειρίδια διαβεβαιώνουν ότι ιδιοκτήτης παραμένει η Macdonald και Muir Ltd, το δε μπουκάλι αναγράφει ως «sole proprietors» τη Nicol Andersen & Co Ltd.
Για μας μικρή σημασία έχουν αυτά. Το σημαντικό –και κακό– είναι ότι το BNJ δεν εισάγεται στην Ελλάδα. Γι’ αυτό, «αντισταθείτε (μεν) και σε μένα που σας ιστορώ», αλλά, όποτε βρεθείτε στο εξωτερικό, αναζητήστε το. Και αν το βρείτε, μην αρκεστείτε σε ένα μπουκάλι.
