"Θα πεινάσεις!"
15.11.2008 - 9:44:26 AM
Είναι γνωστή η στενάχωρη-όσο και μελαγχολική- ιστορία με το Γιώργο Αρβανίτη,το σπουδαίο κινηματογραφιστή-διευθυντή φωτογραφίας, και τη σύγκρουση του με την Αλίκη Βουγιουκλάκη για τίς ανόητες παρεμβάσεις τής πρωταγωνίστριας που κατέληξαν στην εκπαραθύρωση του και τη θρυλική νικητήρια φράση τής ξανθιάς ντίβας: θα πεινάσεις!
Τί είναι τελικά αυτό που κάνει τούς σταρ (πέρα απ'τη δυνατότητα που έχουν να απολύουν όλους τους συντελεστές μιάς ταινίας εκτός απ'το παραγωγό της); Αν εξαιρέσουμε τη περίπτωση Τσάρλι Τσάπλιν (τυπική περίπτωση εξαίρεσης που επιβεβαιώνει το κανόνα) όλοι οι μεγάλοι κινηματογραφικοί αστέρες έγιναν τέτοιοι χάρις το απλό, ενστικτώδες (θέλουμε, πλησιάζοντας ένα πρόσωπο,κάπως να προσεγγίσουμε και τη ψυχή του) και αναγκαίο πολλές φορές σεναριακά, κοντινό πλάνο: το θρυλικό γκρο πλαν. Αν υποθέσουμε οτι δε θα ήταν δυνατη μιά τέτοια λήψη, τότε είναι απολύτως σίγουρο οτι δε θα υπήρχαν σταρ.Σταρ είναι αυτός τού οποίου το κεφάλι βρίσκεται σε ασυμφωνία με τίς διαστάσεις τού υπόλοιπου του σώματος.Πολλές φορές οι διαστάσεις τής κεφαλής του είναι πολλαπλάσιες ακόμη και ολόκληρου τού σώματος του. Αστειεύομαι φυσικά , θέλοντας να τονίσω οτι κέντρο βάρος τής σκηνοθεσίας ενός -ή μάλλον καλύτερα μιάς - ηθοποιού στάρ, είναι το πρόσωπο της. Και μόνη η συνειδητοποίηση τού να βλέπεις ένα-όμορφο κατα κανόνα- κεφάλι σε διαστάσεις 10 ή 15 ή και 20 μέτρων είναι ένα παραλυτικής σαγήνης γεγονός, ειδικά αν απευθύνεται στην ευάλωτη κατηγορία τής συναισθηματικά ευαίσθητης και κατά συνέπεια ετοιμοπαράδοτης στο κύμα και την ορμή τής εντύπωσης νιότη. Θυμάμαι την ένταση μιάς σχεδόν μυσταγωγικής σιωπής που έπεσε στην αίθουσα όταν η Γκρέις Κέλλυ έσκυβε να φιλήσει τον κοιμισμένο Τζέημς Στιούαρτ και κατ'επέκταση εμάς, δηλαδή το κοινό της. Καθώς λοιπόν πλησίαζε τη κάμερα και μεγάλωνε η αχλύ αλλά και οι διαστάσεις αυτής τής άμωμης ομορφιάς κεφαλής της, το κοινό μαγεμένο, παραδομένο,σε στάση όχι πολύ διαφορετική απο κείνη τού αποκοιμισμένου στη πολυθρόνα του Τζίμυ Στιούαρτ, είχε τελεσίδικα αποφασίσει, μέσα απ'την ευγλωττία αυτής της σιωπής του, για τη συναισθηματική θέση που θάπαιρνε στη καρδιά του - για πάντα! - η όμορφη αμερικάνα πριγκηποπούλα. Το εφφέ είναι απλό αλλά η εντύπωση είναι καταλυτικής έντασης και δύναμης. Σε γεμίζει ωκεάνεια χαρά μιάς τέτοιας διάστασης ομορφιά. Δεν υπάρχει λογική, δεν υπάρχουν καν λόγια, υπάρχει μόνο η πλησμονή τών συναισθημάτων που γεννά μιά τέτοια μνημειακών διαστάσεων ωραιότης. Πάνω σ'αυτά τα θρυλικά κοντινά στήριξε τη καριέρα της, το θρύλο της και την τελικά απροσδιόριστη μαγεία της η απόλυτη ντίβα τού σινεμά: η Γκρέτα Γκάρμπο!
Καθώς το σινεμά εξελίσσονταν τεχνικά και αισθητικά, μοιραία και αυτόματα εξελίσσονταν και η αντίληψη και η επεξεργασία τού κοντινού πλάνου. Όταν το φορμά του φίλμ έγινε πιό μεγάλο και το ίδιο το φίλμ πιό λεπτόκκο, προφανέστατα το κοντινό πλάνο,στην αδηφάγα του ορμή, ζητούσε,τι λέω, απαιτούσε όλο και πιό παρθενικής ομορφιάς αψεγαδιαστα πρόσωπα, ΄οπου το μέικ απ δε θα διόρθωνε ατέλειες αλλά θα εξυπηρετούσε απλά και μόνο τη στενά φωτογραφική λειτουργικότητα τής εικόνας. Ήταν η ώρα που η μεγάλη και μοναδική πρωταγωνίστρια τού γκρο πλαν, διαισθητικά και τελικά σοφά πράττοντας,πάνω στην απόλυτη ακμή τής καρριέρας της, αποχώρησε διακριτικά, αφήνοντας πίσω της μιάν αχλύ αυτοκρατορικής παραίτησης- μιμούμενη ίσως τη συμπατριώτισσα της Βασίλισσα Χριστίνα;- και μήν εκπίπτοντας στη ταπεινωτική ανάγκη να κατισχύσει,όπως πολύ εύκολα θα μπορούσε, τού σκηνοθέτη της ή τού διευθυντή φωτογραφίας, απαγγέλλοντάς τους κάποιο καταδικαστικό επινίκιο: θα πεινάσεις!
