Το προηγούμενο άρθρο του κυρίου Καστριώτη σχετικά με το Νιάρχο μού θύμισε οτι ο συγκεκριμμένος αυτός Έλληνας διακρίθηκε ιδιαίτερα -αντίθετα απ'τον "Αρίστο"- στην επιδεξιότητα του να δημιουργήσει την εικόνα ενός εκλεπτυσμένου και σοφιστικέ πλουτοκράτη,μακριά απο νεοπλουτίστικες και ανόητες συμπεριφορές ρηχής ματαιότητας. Τίποτε δεν αποδεικνύει καλύτερα αυτό το επίτευγμα του απο τη συγκρότηση μιάς εκπληκτικής συλλογής έργων τέχνης που η γκάμα της και η υψηλή της ποιότητα δείχνουν άνθρωπο με διαίσθηση και ένστικτο. 

 Πριν περίπου 13 χρόνια είχε μάλιστα εκτεθεί στο μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης η συλλογή του με αρχαία ελληνικά αγγεία, συλλογή που με φθόνο παρατηρούσαν οι διευθυντές και επιμελητές τών καλύτερων αρχαιολογικών μουσείων τής χώρας μας. Σα συλλέκτης ο Νιάρχος ανταγωνίζονταν μόνο τον πετρελαιά Γκεττύ τού οποίου όμως η περιουσία ήταν πολλαπλάσια τού έλληνα. Η συλλογή αυτή όπως είπαμε έχει ποικιλία που εκτείνεται απο την -αυτονόητη για έλληνα - αρχαία ελληνική τέχνη, τη τέχνη τής άπω ανατολής, γαλλική διακοσμητική τέχνη τού 18ου αιώνα (έπιπλα μεγάλων επώνυμων "ebenistes", και μιά ασύγκριτη συλλογή αργυροχοΐας τής ίδιας περιόδου που στο μεγαλύτερο μέρος της κατέληξε στο Λούβρο σα δωρεά).



Όμως αυτό που κάνει τη συλλογή αυτή πραγματικά σκανδαλιστικά ελκυστική είναι το εύρος και η υψηλή ποιότητα τών πινάκων γαλλικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου. Εδώ παρελαύνουν τα μεγαλύτερα ονόματα με μερικά απο τα καλύτερα δείγματα της δουλειάς τους. Κορό, Ντεγκά, Λωτρέκ, Σεζάν ,Βαν Γκογκ (τρία κομμάτια που κάνουν ακόμα και τις καλύτερες συλλογές να μοιάζουν με ζηλόφθονες και υστερικές  αλλά τελικά ανεπαρκείς ανταγωνίστριες!). Η αυτοπροσωπογραφία του με το μπανταρισμένο αυτί είναι αυταπόδεικτης αξίας έργο. 

  

Ο Γκωγκέν τής συλλογής Νιάρχου ομοθύμως θεωρείται σαν ο καλύτερος σε χέρια ιδιώτη, ένα καθαρά υψηλής μουσειακής αξίας έργο,αντάξιο να κοσμεί το Μουσείο τού Ορσέ ή τους τοίχους του Μετροπόλιταν.



Δεν έχει τέλος η παράθεση τών ονομάτων και τών αριστουργημάτων αυτής τής θρυλικής πιά συλλογής. Δε πάνε 15 χρόνια που αγόρασε μιά αυτοπροσωπογραφία τού Πικάσσο για ένα μυθικό ποσό ενώ στη λίστα προστίθεται το απόλυτο αριστούργημα τής πρώτης περιόδου τού Ματίς, η "Προετοιμασία τού δείπνου"



Αλλά αν έχει μιά εντελώς ιδιαίτερη αξία αυτή συλλογή για μάς τούς Έλληνες όπως και για τον ίδιο το συλλέκτη είναι αυτό το σπάνιο και μοναδικό αριστούργημα, το κλέος τής συλλογής Νιάρχου, ίσως και επαρκής λόγος για να μπεί στη λίστα τών μεγαλύτερων και ποιοτικότερων συλλεκτών που έχουν υπάρξει ποτέ, η "Πιετά" τού Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.



Το άμωμο αυτό έργο τής μεταβατικής περιόδου τού Γκρέκο απ'τον Βενετσιάνικο μανιερισμό στο γνώριμο σε όλους μας χρωματικό και εκφραστικό ιδίωμα που ανέπτυξε στο Τολέδο είναι η πιό έξυπνη,η πιό ευφυής και ρηξικέλευθη αγορά που έκανε ποτέ ο Νιάρχος.

Μετά το θάνατό του η περιώνυμη αυτή συλλογή δεν πουλήθηκε,δε μοιράστηκε, δεν κατατμήθηκε ανάμεσα στούς κληρονόμους του. Έμεινε ακέραιη και παραχωρήθηκε για μακροχρόνιο δανεισμό στο Κουνστχάους τής Ζυρίχης, εκεί όπου και πέθανε -ο αισθαντικός τελικά- αυτός έλληνας.

Δε θάταν τού γούστου αυτού τού μπλόγκ να κάνει την αναφορά σ'αυτή τη συλλογή μόνο και μόνο για το θάμβος ενός ας το πούμε ποιοτικού κουτσομπολιού. Μας ενδιαφέρει κάποιου είδους ηθικό δίδαγμα απο αυτή τη περιήγηση σ'αυτή τη περιώνυμη συλλογή, ειδικά με την επίστεψη τού τελευταίου αριστουργήματος,τού έργου τού Ελ Γκρέκο: το ηθικό αυτό δίδαγμα είναι το εξαγόμενο μιάς -πόσο μελαγχολικά μάταιης άραγε;-σκέψης:θα μπορούσε ποτέ αυτή η συλλογή να βρεθεί,να στεγαστεί στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα που είναι μαζί με την Αλβανία και τα Σκόπια, η πιό φτωχή χώρα της Ευρώπης σε έργα της μεγάλης Ευρωπαϊκής τέχνης(Βουλγαρία,Ρουμανία,Σερβία,Κροατία και Σλοβενία εχουν μικρούς αλλά όχι αμελητέους πυρήνες στα κρατικά τους μουσεία). Πεδίο δόξης λαμπρό για ένα φιλόδοξο και ευφυή υπουργό Πολιτισμού. Ποιός θάναι τόσο μάγκας;