Στη φωτογραφία, παρμένη από το Βήμα της παραμονής Χριστουγέννων (EPA/ Jochen Luebke), αφρικανοί πιγκουΐνοι περιεργάζονται τα χριστουγεννιάτικα δώρα τους στον ζωολογικό κήπο του Ανόβερου. Το φωτορεπορτάζ δεν είχε συνέχεια, άρα -εκτός από το εικονιζόμενο αρκουδάκι- δεν μάθαμε τι είθισται να δωρίζει κανείς σε ένα πιγκουΐνο τα Χριστούγεννα, ούτε αν τα δώρα διασκεδάζουν κάπως την αιχμαλωσία (όπως κάνουν σ’ εμάς για την αιχμαλωσία της δουλειάς ή και της ίδιας της ζωής –πολλή κουλτούρα αυτό, έτσι;), ούτε καν αν κάποιος φύλακας ανέλαβε να ανοίξει τα πακέτα ή αν επετράπη στους πιγκουΐνους να τα λιανίσουν με τον τρόπο τους.
Δεν αποκλείεται, πάντως, τα φίλτατα πιγκουϊνάκια να την έχουν καλύτερα από μας, που τείνουμε κάθε χρόνο να κοιτάμε τα κλειστά «πακέτα» της επόμενης χρονιάς όχι με περιέργεια, αλλά με φόβο τι λογής πτώχευση κρύβουν. Την προσωπική μας, της τράπεζάς μας ή της χώρας μας; Η πορεία των τελευταίων χρόνων μοιάζει με άσκηση πτωχευτικού δικαίου με διαρκώς διευρυνόμενο ορίζοντα – από το άτομο στον πιστωτικό τομέα και μετά στο κράτος ολόκληρο. Το δε ενδιαφέρον είναι ότι όσο διευρύνεται το αντικείμενο του κινδύνου, τόσο μοιάζει να μειώνεται η αγωνία ορισμένων. Ενώ στο ατομικό επίπεδο θα έδιναν το 10% του εισοδήματός τους για να αποφύγουν το φούντο, δεν δέχονται ανάλογη απώλεια για να σωθούν οι καταθέσεις τους, ενώ την απορρίπτουν χωρίς συζήτηση αν είναι για τη διάσωση των δημοσίων οικονομικών.
Πρόκειται για το γνωστό αμυντικό σύστημα «μακριά απ’ τον κ…μας» που κελεύει να κάνουν οικονομίες οι άλλοι, πράγμα σοφό αλλά ενίοτε επικίνδυνο, διότι αν τελικώς δεν πληρώσουν αρκετοί άλλοι, μπορεί να οργωθούν συλλήβδην και με μεγαλύτερη βιαιότητα (και) τα δικά μας πισινά. Στο οικονομικό πεδίο, η σοφία αυτή συνδυάζεται με γοητευτικές δόσεις συνωμοσιολογίας και υπερβατικής σκέψης, όπως με θεωρίες ότι κρίση δεν υπάρχει αλλά την κατασκεύασαν οι ΗΠΑ (λες και με αυτήν την εκδοχή παύουμε να την υφιστάμεθα) ή ότι οι επιχειρήσεις έχουν κατά κάποιο ανεξήγητο τρόπο τη δυνατότητα να δίνουν μισθολογικές αυξήσεις και να μην κάνουν απολύσεις παρ’ ότι δουλεύουν με ζημιά ή ότι όσα γράφουν οι εφημερίδες είναι ψέματα εκτός απ’ όσα τυχαίνει να μας συμφέρουν.
[Είναι η ίδια «λογική» με την οποία πολλοί στηλίτευαν τα έντυπα του εκλιπόντος την περασμένη εβδομάδα Χρήστου Λαμπράκη, αντιπαρερχόμενοι ως αδιάφορο το ότι επί δικτατορίας οι γονείς μας έπαιρναν κρυφά τα Νέα ως πολύτιμο στήριγμα ή και τις πιο ειδικές αντιρρήσεις για συγκεκριμένα δημοσιεύματα, που ήταν αδύνατον να αντιληφθεί κανείς κατά ποίο τρόπο μπορεί να εννοούσαν άλλο από αυτό που ξεκάθαρα έγραφαν.]
Δεν θέλω να σας μαυρίσω πρωτοχρονιάτικα, αδελφοί εν ποτώ πιγκουϊνοι, και εύχομαι ολόψυχα τα «πακέτα» που θα ανοίξουν για μας το 2010 να κρύβουν χαρά και όχι οδύνη (είναι όπως λέμε «θέλω να πιστεύω», άρα δεν το πολυπιστεύω…). Επειδή όμως τα φοβάμαι τα άτιμα, λέω, πριν ανοίξουν και μάθω τι περιέχουν, όσο έχουμε ακόμη τον φόβο του αγνώστου και όχι τη βεβαιότητα του κακού μαντάτου, να καταφύγω Θεού θέλοντος σε ορεινό χωριό και να υποδεχθώ τον νέο χρόνο σε περιβάλλον με λίγο κόσμο, ακόμη λιγότερους «έξυπνους» και κοσμικούς, αλλά άφθονο από το καλό τσίπουρο που συνήθως διαθέτουν οι βουνίσιοι.
Στο κάτω – κάτω, και αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, μπορεί να θυμηθούμε τους … ABBA -“No more champagne/ And the fireworks are through”- αλλά ένα τσίπουρο θα το έχουμε: φτιάχνουμε και δικό μας.
