Μέσα Σεπτέμβρη, ο ουρανός καθάριος και ο καιρός αυγουστιάτικος για δεδομένα της Πόλης. Κάθομαι στο μαρμάρινο πεζούλι του ξεροπήγαδου, στην μέση ενός ξεχασμένου κήπου, στο κάποτε ελληνικότατο Νιχώρι, με το βλέμμα καρφωμένο στα βαθυγάλανα νερά, η θάλασσα ήσυχη, ελαφρά κυματιστή. Καράβια, καραβάκια, ψαροκάικα, τάνκερ, πάνε κι έρχονται. Η ματιά μου στα «αντικρινά», στην ανατολική όχθη του Βοσπόρου, με τα φρεσκοβαμμένα, χρονίσια αρχοντικά, τα «γιαλιά» (από τον γιαλό), όπως τα ονομάζουν οι Τούρκοι, παρατεταγμένα κατά μήκος στην παραλία.

 

Τα υψώματα του Κανδυλί και τους τριγύρω λόφους, κάποτε στόλιζαν μάντρες και μποστάνια, τώρα συγκροτήματα πολυτελών αρχοντικών, καληώρα όπως στο σίριαλ «Χίλιες και μια Νύχτες» για να παραμυθιάζονται οι άσχετοι.

 

Και η θάλασσα, αυτή η ευλογημένη θάλασσα, από τον Πόντο και ένθεν, έχει και φέτος την τιμητική της. Πλημμύρισε παλαμίδες κι από δίπλα χαψία (γαύρους), κέφαλους, γειστικότατα λουφάρια και εκλεκτά πισιά (ψάρι συγγενικό με το καλκάνι) για τους ολίγους…

 

Στην βιτρίνα των ψαρομάγαζων έκανε δειλά την εμφάνισή της, «πρώτο τραπέζι πίστα», η λακέρδα δίπλα στο ντόπιο αυγοτάραχο και τα βαζάκια με ρωσικό χαβιάρι, πιο πίσω ο τσίρος και η παστή σαρδέλα από τα Δαρδανέλια, όλα μαζί μοστράρουν για τους απαιτητικούς τερψιλαρύγγιους.

«Φάτε μάτια ψάρια» έλεγε η άμια Ελένη στα παιδικά μου χρόνια, όταν οι τιμές της αγοράς ήταν απλησίαστες στους πολλούς.

 

Τολμώ να ομολογήσω ότι φέτος, γεύτηκα δεόντως την βοσπορινή ψαριά, στο ταξίδι μου αυτό που είχε ως επίκεντρο μια μεγάλη έκθεση (Istanbul 1910 – 1920), στο Πανεπιστημίου Bilgi, στης οποίας τα εγκαίνια ήμουν καλεσμένη, καθώς τους δάνεισα φωτογραφίες και ντοκιμαντέρ από το αρχείο μου. Ήμουν επίσης καλεσμένη για μία διάλεξη και στα εγκαίνια ενός μικρού μουσείου στα Πριγκηπόννησα, όπου επίσης τους είχα δώσει αντίγραφα αρχειακού υλικού και φιλμ για τον ελληνισμό της Πόλης. Εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης που φέτος είναι η Πόλη.          

 
Παλαμίδα φουρνιστή

2 παλαμίδες Πολίτικες (ή 2 τονάκια) κομμένα σε ροδέλες

2 κρεμμύδια κομμένα σε ροδέλες

2 ντομάτες αποφλοιωμένες και κομμένες σε κύβους

2 πράσινες πιπεριές κέρατο κομμένες σε ροδέλες

½ λεμόνι καθαρισμένο και κομμένο σε λεπτές φετούλες

1 ποτήρι του κρασιού ελαιόλαδο

2-3 φύλλα δάφνης

Αλάτι – πιπέρι – ρίγανη

 

Πλένουμε και στραγγίζουμε τις φέτες της παλαμίδας. Τις τοποθετούμε στο ταψί, ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι, ρίγανη, τις φετούλες από λεμόνι, 2-3 φύλλα δάφνης. Προηγουμένως όμως ροδίζουμε στο τηγάνι τα κρεμμύδια με το ελαιόλαδο, προσθέτουμε τις ντομάτες, τις πιπεριές και αφήνουμε να ψηθούν 5 λεπτά.   Περιχύνουμε με τη σάλτσα το ψάρι, ψήνουμε το φαγητό σε προθερμασμένο φούρνο για 25-30 λεπτά.

Τη σερβίρουμε με ρόκα σαλάτα.

 

5 μέτριες πατάτες βρασμένες και κομμένες σε ροδέλες

1 δέμα φρέσκα ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια

2 κουτ. σούπας μαϊντανός ψιλοκομμένος

2 κουτ. σούπας άνηθος ψιλοκομμένος

4 αυγά βρασμένα και κομμένα σε τέταρτα

10 μαύρες ελιές δίχως κουκούτσι

2 κουτ. σούπας κάπαρη

3 αγγουράκια τουρσί ψιλοκομμένα

4 κόκκινα ραπανάκια κομμένα σε λεπτές ροδέλες

6 αντζούγιες

3 κουτ. ροδόξιδο ή μηλόξιδο

Ελαιόλαδο, αλάτι

 

Βάζουμε τις πατάτες σε βαθύ μπολ. Προσθέτουμε τα κρεμμυδάκια, τον άνηθο, το μαϊντανό, τις ελιές, την κάπαρη, τα αγγουράκια, τα ραπανάκια, αλάτι, ελαιόλαδο και ροδόξιδο. Ανακατεύουμε καλά, γαρνίρουμε την επιφάνεια με αντζούγιες και αυγά και σερβίρουμε. Μπορούμε να τη συνοδεύσουμε με κρασί ή παγωμένη μπύρα.