Καλή χρονιά με πολύ υγεία και διανοητική έφεση, για να σοφιζόμαστε λύσεις για τα άλυτα, κατά πως έκανε και ο παππούς Οδυσσέας… Τη χαρά την ψάχνουμε, μάλλον έφυγε για μακρινούς τόπους, μήπως θύμωσε με την μιζέρια και την κακομοιριά μας.

 

Ο Γενάρης κατεξοχήν μήνας του χειμώνα, ο Γαμηλίων του αρχαιοελληνικού ημερολογίου καθώς το μήνα αυτό γινόταν οι περισσότεροι γάμοι, μεταγενέστερα ήταν γνωστός ως Μεσοχείμωνας, αλλά και Κλαδευτής γιατί  θεωρείται από τους γεωργούς κατάλληλος για κλάδεμα, Κρυαρίτης από το  έντονο κρύο, άλλωστε ο βροχερός και ψυχρός καιρός είναι ευοίωνο σημείο για την ευφορία των σπαρτών.

 

Τα Θεοφάνεια, τα Φώτα , ο Φωτισμός, η αρχαιότερη μετά το Πάσχα μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας, στις 6 Ιανουαρίου σηματοδοτεί  την τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου. Το πνευματικό φώς που απορρέει από την βάφτιση του Χρηστού, συμβολικά θεωρείται ότι φωτίζει την οικουμένη.

 
Στην Κωνσταντινούπολη τα Θεοφάνεια γιορτάζονταν με μεγάλη λαμπρότητα, όπως τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσίαζε ο Αγιασμός των υδάτων, βυζαντινή παράδοση που τηρήθηκε ανελλιπώς εώς το 1955. Η κατάδυση του Σταυρού γινόταν με λαμπρές τελετές σε όλα τα παραλιακά χωριά του Βοσπόρου και της Προποντίδας. Σύμφωνα με την παράδοση, οι πιστοί έπρεπε αμίλητοι να μεταφέρουν από την Εκκλησία τον Αγιασμό των Θεοφανείων, για να αγιάσουν με ευλάβεια το σπίτι. Αλλά και στην Ελλάδα οι κάτοικοι συνήθως των παράλιων περιοχών συνήθιζαν να κατεβάζουν τα γεωργικά τους εργαλεία ακόμα και εικόνες από τα εικονοστάσια  τους στην θάλασσα για  να τα πλύνουν  με θαλασσινό νερό, να εξαγνιστούν. Τα Θεοφάνεια τα νερά της θάλασσας, της λίμνης , των ποταμών, των πηγαδιών και των πηγών θεωρούνται αγιασμένα. Σε πολλά μέρη οι νοικοκυρές το βράδυ της Παραμονής χύνουν το νερό από τα λαγήνια για να γεμίσουν το πρωί αγιασμένο, φωτισμένο νερό. Η λαϊκή παράδοση πιστεύει ότι μετά τον Αγιασμό χάνονται στο Κάτω Κόσμο οι καλλικάντζαροι, τα αερικά, τα κακαμούτσουνα δαιμονικά στοιχεία που ενοχλούν τους ανθρώπους και τις τροφές στην διάρκεια αυτών των γιορτών.

 

Οι λαϊκές γαστρονομικές παροιμίες του Γενάρη μας θυμίζουν και τις συνταγές που μαγειρεύονταν στο γιορτινό τραπέζι. «όρνιθα, χήνα το Γενάρι, παπί και κέφαλο το Αλωνάρι».    

 

1 στήθος κοτόπουλου με την πέτσα του

200 γραμ. κάστανα βρασμένα και καθαρισμένα

1 ποτήρι ρύζι

1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο

2 κουτάλια βούτυρο

1 ποτήρι κρασιού λάδι

300 γραμ. αμύγδαλα κομμένα σε λεπτές φέτες

50 γραμ. ξερά βερίκοκα κομμένα στα τέσσερα

αλάτι, πιπέρι, μπαχάρι, κανέλλα

Πλένουμε το ρύζι σε καυτό νερό και το σουρώνουμε. Ροδίζουμε το κρεμμύδι με δύο κουταλιές βούτυρο, προσθέτουμε το ρύζι, τα αμύγδαλα, ανακατεύουμε 7-8 λεπτά, προσθέτουμε τα βερίκοκα, τα κάστανα, αλάτι, πιπέρι, μπαχάρι, κανέλλα, 2 ποτήρια καυτό νερό και αφήνουμε την γέμιση να ψηθεί περίπου 10 λεπτά. Απλώνουμε το στήθος κοτόπουλου με την πέτσα κάτω στο ξύλο εργασίας. Το κτυπάμε ελαφρά να έχει το ίδιο πάχος σε όλη την επιφάνεια. Αλατοπιπερώνουμε, βάζουμε την γέμιση και το τυλίγουμε ρολό, δένουμε με σπάγκο και το τοποθετούμε σε ταψί φούρνου. Περιχύνουμε με το λάδι. Ψήνουμε το ρολό στο φούρνο 35 λεπτά, στους 180 βαθμούς, το σερβίρουμε κομμένο σε ροδέλες με σαλάτα.
 

800 γμ. κίτρινη κολοκύθα κομμένη σε φέτες

3 ποτήρια ζάχαρη

5-6 γαρύφαλλα

1 ποτήρι νερό

100 γμ. καρύδι χοντροκομμένο

καϊμάκι

 

Ραντίζουμε τις φέτες της κολοκύθας με τη ζάχαρη και τις αφήνουμε 5-6 ώρες. Τις βάζουμε στην κατσαρόλα με 1 ποτήρι νερό, ρίχνουμε τα γαρύφαλλα, την ψήνουμε σε χαμηλή ώσπου να μαλακώσει (περίπου 1 ώρα). Τη βάζουμε σε πιατέλα, πασπαλίζουμε με καρύδι και σερβίρουμε προαιρετικά με καϊμάκι.