Το καζάνι που βράζει...
...δεν είναι πάντα κατσαρόλα!
Στην Πάρο, που κατάφερε να εξαιρεθεί απ’ την κοινοτική οδηγία για την εκρίζωση των αμπελιών και κράτησε τους αμπελώνες της, το καζάνι είναι συνώνυμο της απόσταξης.
Με ή χωρίς άδεια λειτουργίας, καινούργια μπρούντζινα ή παλιά χτιστά, τα καζάνια στις μέρες μας είναι λίγα, σκορπισμένα στις εξοχές (οπουδήποτε εκτός πρωτεύουσας δηλαδή). Οι «καζανάδες» περιμένουν υπομονετικά να τελειώσει ο τρύγος, να πατηθούν τα σταφύλια, να γίνουν οι μουσταλευριές, να λιαστούν τα λιαστά, να πλυθούν τα πατητήρια και να κλειστούν τα βαρέλια πριν έρθει η σειρά τους.
Καθημερινά κάθε παραγωγός, μικρός ή μεγάλος, κατόπιν συνεννόησης, φέρνει το περίσσευμά του στο καζάνι. Οι πιο μερακλήδες έχουν φυλάξει σταφύλια για τον συγκεκριμένο σκοπό, μα οι πολλοί φέρνουν στρόφιλα, τσάμπουρα, μούστο και από την πρόσθεση των υλικών γεννιέται η σούμα –το τελευταίο απ’ τα καλά των αμπελιών, το απόσταγμα.
Μαζί φέρνουν τους φίλους τους και τους μεζέδες τους. Οι μεζέδες, που δεν απαιτούν γυναικείο χέρι μια και το καζάνι θεωρείται ανδρική υπόθεση, απλώνονται στη σχάρα. Καλαμάρια και σουπιές στην αρχή κι ύστερα λουκάνικα με πράσο ή μάραθο, κομματάκια χοιρινό περασμένα σε κλαράκια δεντρολίβανο συνοδευμένα από τυρί, ελιές, ντομάτα τριαντάφυλλο και παξιμάδια. Γευστική πανδαισία ανάμεσα σε πειράγματα, κάμποσα σφηνάκια σούμας και μπόλικα ανέκδοτα. Δοκιμή στη δοκιμή το κέφι ανάβει, οι ώρες περνούν, το ποσοστό αλκοόλης πέφτει κάτω απ’ το 20% κι η φωτιά του καζανιού σβήνει ή χαμηλώνει ως την επόμενη μέρα, οπότε και η ίδια διαδικασία θα επαναληφθεί με διαφορετικά πρόσωπα.
Ως τα τέλη Νοεμβρίου πρέπει όλοι να έχουν τελειώσει. Ανήμερα του Αγίου Ανδρέα ανοίγουν τα βαρέλια με το φρέσκο κρασί. Όλοι οφείλουν να είναι έτοιμοι, προετοιμασμένοι για το χειμώνα που έρχεται. Γιατί εδώ το χειμώνα το 90% των μαγαζιών είναι κλειστό, αλλά το 90% των σπιτιών ανοιχτό…
Έτσι έκλεισε για φέτος ο κύκλος των σταφυλιών. Στο κλάδεμα (τέλη Ιανουαρίου περίπου) οι γεροντότεροι ψιθυρίζουν την ευχή: «Ο Θεός στο καλό κι η Παναγιά στ’ αμπέλια». Φαντάζεστε γιατί…
