Ταξιδεύοντας στον σύνθετο και άκρως απολαυστικό κόσμο του καφέ βρίσκουμε αρκετές ομοιότητες με αυτές του κρασιού, από την καλλιέργειά του –πεδιάδα, υψόμετρα–, μέχρι τα πολύπλοκα και σύνθετα αρώματα και το πολυδιάστατο και άκρως εντυπωσιακό στόμα –πλούσιο, παχύ ή λεπτό και φινετσάτο. Οι καρποί του καφέ, όπως και τα περισσότερα φρούτα, μεγαλώνουν σε δέντρα. Τα δέντρα αυτά καλλιεργούνται σε περιοχές με τροπικό κλίμα σε όλο τον κόσμο (κυρίως στην περιοχή του Ισημερινού, ανάμεσα στους τροπικούς του Καρκίνου και του Αιγόκερου).


Όσον αφορά στον καφέ, αν και σε εμπορικό επίπεδο κυριαρχούν μόνο δύο ποικιλίες η Coffea arabica και Coffea canephora (robusta), η οργανοληπτική δοκιμή είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι στο κρασί.


Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Arabica vs. Robusta, μια άνιση μάχη ανάμεσα σε ένα άριστης ποιότητας Grand Cru (arabica) με έναν ταπεινό και ευρείας κατανάλωσης ρητινίτη οίνο[1] (robusta). Διακρίνω ένα ερωτηματικό στο βλέμμα σας και εξηγώ: ο καφές robusta ή –στην καλύτερη περίπτωση– ένα χαρμάνι robusta με μικρό ποσοστό arabica είναι ο καφές που πίνουμε στις κλασικές καφετέριες ή αγοράζουμε από τα σούπερ μάρκετ. Τον καφέ arabica μπορούμε να τον συναντήσουμε σε πολύ λίγα gourmet εστιατόρια, εξειδικευμένα delicatessen, σε επιλεγμένα καφεκοπτεία και στα Starbucks.


Ο καφές Arabica ευδοκιμεί σε μεγάλα υψόμετρα, η γεύση του είναι πιο εκλεπτυσμένη και περιέχει μόλις 1% καφεΐνη. Ο καφές Robusta είναι ένα πιο «εύρωστο» είδος καφέ, ανθεκτικό στις ασθένειες, με ιδιαίτερα υψηλή αποδοτικότητα ανά φυτό. Ευδοκιμεί σε χαμηλότερα υψόμετρα και περιέχει 2% καφεΐνη ανά μονάδα βάρους.


Συνήθως οι καφέδες που προέρχονται από την ευρύτερη κατηγορία της Λατινικής Αμερικής χαρακτηρίζονται από ελαφρύ ως μέτριο σώμα και από έντονη οξύτητα, ενώ διακρίνονται για τη σταθερή τους ποιότητα. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά τούς καθιστούν ιδανική βάση για την ανάμειξη με άλλους καφέδες και για τη δημιουργία χαρμανιών.


Οι καφέδες της Αφρικής και της Αραβικής Χερσονήσου χαρακτηρίζονται από αρώματα λουλουδιών και εσπεριδοειδών με καθαρή και έντονη οξύτητα, με μέτριο έως γεμάτο σώμα και γεύσεις αφρώδους οίνου και φρούτων.

Εάν συνηθίζετε να ολοκληρώνετε το γεύμα σας με ένα φλιτζάνι καφέ, πειραματιστείτε συνδυάζοντάς το με ένα απόσταγμα. Ταξιδεύοντας στη Λατινική Αμερική, o Colombia Nariño Supremo, ένας ισορροπημένος καφές με μέτριο προς πλούσιο σώμα και νότες ξηρών καρπών στη μύτη και στο στόμα, παντρεύεται πολύ όμορφα με ένα Cognac Hine Cigar Reserve.




 

Μεταφερόμενοι στην Αφρική, ο Kenya, ένας καφές με φρουτώδη γεύση (νότες από φραγκοστάφυλο και βατόμουρο), μέτριο σώμα, ζωηρή και καθαρή οξύτητα και μια όξινη γεύση που πολλές φορές θυμίζει γκρέιπ φρουτ, στέκεται αρμονικά δίπλα σε μια Grappa Malvasia, Mazzeti, ή –πιο σκληροπυρηνικά– με ένα Eau de Vie Mirabelle, Leon Beyer.

Η μακρινή Ινδονησία μας χαρίζει τον Sumatra, έναν καφέ γήινο και απρόβλεπτο με ιδιαίτερα πλούσια γεύση. Έχει βαρύ, γεμάτο σώμα και βαρύ γήινο άρωμα, ενώ συνδυάζεται απολαυστικά με ένα malt Whisky Glengoyne, Highland 10 years old ή με ένα Armagnac Château de Laubade X.O.